Paarse Vrijdag op School: Het Balanceren van Inclusiviteit en Respectvol Samenleven

Online zien we de aandacht voor Paarse vrijdag weer toenemen. Omdat wij veel contact hebben met basisscholen en zij werken met ons materiaal over seksualiteit, delen we graag het volgende:

Er werken ongeveer 80 scholen met Veiligwijs. Al deze scholen geven aandacht aan relationele en seksuele vorming, praten erover, volgen de ontwikkelingen van het kind en hebben een doorlopende leerlijn en het structureel ingebed in het jaar.

Voor zover wij weten doet geen enkele van deze scholen mee met Paarse Vrijdag. Vinden wij dit erg? Adviseren wij hen om mee te doen? Nee. Sterker nog, we zouden hen in gesprek ook niet adviseren om mee te doen. Want wij zijn (tot op heden, misschien verandert het nog in de toekomst) ook geen voorstander van het vieren van Paarse Vrijdag in het basisonderwijs.

Elke school heeft de opdracht om elke dag een veilige plek te zijn voor de leerlingen. Elke school en elke leerkracht die wij spreken, willen dat ook en ze zetten zich daar ontzettend hard voor in. Ze worden overvraagd en er zijn ontzettend veel thema-dagen in een jaar om aan mee te doen. De dag van de rechten van de mensen, dag van de rechten van het kind, dag van de rechten van de vrouw, dag van de leerkracht, vaderdag / moederdag (voor veel scholen ook al steeds vaker ingewikkeld), week van de mediavrijheid; scholen komen er in om en ze zijn al zo druk.

Maar nu wordt het spannend. Want nu horen we eigenlijk de felle reacties al, over dat Paarse vrijdag anders is. Of belangrijker. Of dat het gaat over inclusiviteit, of jezelf zijn. Maar wat we vergeten, en wat dat deze scholen vaak wel weten, is dat dat precies is waar ze zich elke dag voor inzetten. En wat deze scholen vaak niet willen is extra aandacht geven aan seksualiteit, in vergelijking met alle andere verschillen die er zijn tussen ieder kind, ieder gezin, hun achtergrond, cultuur, uiterlijk, kortom; wie ze zijn. Rood haar, zwart haar, je huidskleur, je hobby, je cultuur, je geloof, wat je lichamelijke of mentale gezondheid ook is, wat je beperkingen ook zijn. Iedereen hoort erbij.

Om hierin extra aandacht te geven en een hele dag te reserveren voor een seksuele geaardheid, voor kinderen op het basisonderwijs, trekt volgens hen deze veiligheid niet in balans, maar uit balans. De veiligheid om jezelf te zijn, de veiligheid om jouw cultuur, je achtergrond, je normen en waarden te respecteren. De veiligheid om als kind de tijd te krijgen nog niet bezig te zijn met je seksuele geaardheid, maar om gewoon te zijn.

En nee, het gaat hier niet om conservatieve of islamitische scholen met een conservatieve of religieuze overtuiging waarin homoseksualiteit niet wordt geaccepteerd. Het gaat over respectvol samenleven.

En hier gaat het mis. We maken twee uitersten die er niet zijn. Er is een ontzettend grote groep voor wie respect en veiligheid menselijke kernwaarden zijn. Die groep is groot. Zij zoeken geen uitersten, zij zoeken verbinding. Zij zoeken geen lobby, zij zoeken liefde, en respect. En dat geven ze vorm. En alsjeblieft, laten we er niet aan twijfelen dat we respect voor onze naasten alle dagen kunnen vormgeven, en dat dat niet staat of valt met één themadag.

Dan kun je hier nog tegen inbrengen, wat vaak wordt gedaan, dat het zelfmoordcijfer onder LHBTIQA+ jongeren zo hoog is. Maar juist daarom is het zo belangrijk om te investeren in goede hulp en geestelijke gezondheid van een kwetsbare groep jongeren en mensen. We moeten dit alleen niet doortrekken naar kinderen. Alle kinderen verdienen veiligheid.

Voor ouders voelt het onveilig om hen van jongs af aan op hun seksualiteit te bevragen. Want dat doe je, als je zo jong al een themadag hierover organiseert. Volgen, voorlichten en jezelf kunnen zijn is iets anders dan forceren, of doordrukken. En dat is waar ouders bang voor zijn.

Evidence based

En laten we eerlijk zijn, we kunnen hen geen ongelijk geven. We hebben namelijk geen (wetenschappelijke) onderbouwing voor de effectiviteit van het vieren van Paarse vrijdag in het basisonderwijs. Draagt het bij aan een betere seksuele gezondheid op volwassen leeftijd?

En omdat we van de inhoud zijn, maken we nog een uitstapje. Want zelfs al zou nu een lobbygroep een onderzoek beginnen en blijkt dat over twintig jaar het ‘echt beter is’ voor de seksuele gezondheid, dan is het de vraag hoe we seksuele gezondheid definiëren. Definiëren we haar als seksuele autonomie, of seksueel plezier? Dan kan het zijn dat de conclusie is dat mensen met meer sekspartners beter kunnen praten over wat ze fijn vinden, en dat dat dus beter is. Definiëren we seksuele gezondheid als seksuele tevredenheid in een liefdevolle, duurzame relatie, dan zal de uitkomst anders zijn.  Waar zetten we ons voor in?

Straks hebben we een samenleving met vooral singles, alleenstaanden, gescheiden mensen, die op het gebied van seks goed kunnen aangeven wat ze lekker vinden. Of zetten we ons in voor een samenleving waarin kinderen veilig opgroeien in een gezin met ouders, die doorzetten, van elkaar houden, laten zien (een mini-samenleving in het klein) wat het betekent om ruzie te maken, het weer goed te maken, lief te hebben (met passie!) en die weten wat het is om de ander trouw te blijven, soms zelfs ten koste van jezelf? Waar meten we geluk, liefde en gezonde seksualiteit aan af?

Deze vragen zijn allemaal onbeantwoord. Deze vragen hangen allemaal samen met je visie op de mens, het individu, relaties , en liefde en seksualiteit. En al deze vragen moeten we meenemen als we iets zeggen over relationele en seksuele vorming.

En al deze vragen zouden we ook mee moeten laten spelen voordat we een basisschool die niet mee doet aan Paarse vrijdag, veroordelen. Want let wel; het is deze veroordeling die de uitersten in onze samenleving creëert.

Middelbare school

Afgelopen jaar begeleiden we ook een middelbare school. Ook daarin zagen we een hele zorgvuldige afweging. Zij moeten keuzes maken waar je als buitenstaander misschien niet eens bij stil staat.

Als eerste: zij willen elke dag die veilige school zijn. Waarom één dag daarvoor centraal stellen, voor één specifiek thema?

Als tweede: de school ervaart onveiligheid. De kans dat ze benaderd worden door media over het niet meedoen is groot, en de kans dat ze het verkeerde antwoord geven ook. Kortom; ze ervaren dwang om mee te doen, om het lastige gesprek maar uit de weg te gaan. Maar dwang is nooit een goede drijfveer.

Als derde: het gebruik van de regenboogvlag. Als die vlag paars was geweest, was er wellicht meer gemak bij scholen om de vlag die dag te hijsen. Maar de regenboog is voor veel christenen een christelijk symbool van trouw. Het gebruik van de regenboogvlag door deze beweging, voelt alsof er van hun waardevol symbool een ander symbool is gemaakt en dat zij hun eigen betekenis moeten loslaten. Dat wringt bij hen.

Hoe vrij zijn zij dit zo te zien? Die vrijheid ervaren ze niet.

Respectvol samenleven

Draagt Paarse Vrijdag echt bij aan meer wederzijds begrip, of zet het de boel alleen maar meer op scherp? Het lijkt alsof er steeds meer uitersten worden gezocht. Een drag queen die kinderen voorleest in een bibliotheek? Drag queens zijn een extravagante uitingsvorm uit de gay – en entertainment scene. Nodigen we dan straks een stripper of escort-girl uit in de klas als we praten over seksueel plezier? Het normaliseren van excessen draagt niet per se bij aan meer respectvol met elkaar omgaan. Sterker nog, vergroot het de polarisatie niet alleen maar?

De nuance uit het middenveld is volledig verdwenen. Scholen die niet meedoen aan Paarse vrijdag zijn niet anti-homo en behoren niet tot de anti-rechtenbeweging. Zij geven slechts een andere invulling aan respectvol samenleven. Maar waarom moeten we dat überhaupt zeggen? Het laat zien dat de nuance ver te zoeken is.

Nuance is als goud. Goed verborgen diep onder de grond en je moet er hard voor graven en zoeken. Maar als je het eenmaal gevonden hebt is het heel veel waard. Veel meer dan elke tegenstelling die ons uit elkaar drijft.

 

Een uitgebreid artikel hierover door ons geschreven is te vinden in Trouw.

Laat een reactie achter

Gerelateerde berichten

Vacature: Office Management, Relatiebeheer en/of Communicatie

Vacature Office Manager / Relatiebeheer ? Communicatie Zorg voor Seksualiteit 8-12 uur per week We leven in een maatschappij waarin veel op kinderen en tieners afkomt, zeker als het gaat over relaties en seksualiteit. Wij geloven dat je in je seksualiteit kwetsbaar bent en dat

Statement Week van de Lentekriebels

Van 4 tot 8 maart is het de Week van de Lentekriebels. Deze week is het initiatief van Rutgers in samenwerking met de GGD’en, en wordt al achttien jaar door hen georganiseerd. Als Zorg voor Seksualiteit vinden het we het belangrijk dat er met kinderen op een

Het Belang van Een Bewuste Visie voor Seksuele Vorming

Om goede keuzes te maken, is het essentieel om te weten waar je voor staat. Dit geldt met name als het gaat om de seksuele vorming van kinderen, een onderwerp dat zowel scholen als ouders aangaat. De keuzes die je maakt in dit proces, of